Almanya’da yaştan dolayı emeklilik şartları nelerdir?
Alman sosyal güvenlik siteminde üç türlü emekli aylığı hakkı olabiliyor. Bunlar yaşlılık aylığı, malullük aylığı ve ölüm (dul ve yetim) aylığı haklarıdır.
Bugünkü köşe yazımızda genel hatları ile yaşlılık aylığı şartlarını izah etmeye çalışacağız. Türkiye’de yapılan 1999 ve 2008 sosyal güvenlik reformlarına benzer bir reform da 2007 yılında Alman sosyal güvenlik sisteminde yapılmış, emeklilik yaşı kademeli olarak 65’ten 67’ye yükseltilmiştir. Kadınların emeklilik yaş sınırı ise yine kademeli olarak 65’e çıkarılmıştır.
30 Nisan 2007 tarihinde Alman Resmi Gazetesinde yayınlanan bu “Emeklilik Sigortası Yaş Sınırları İntibak Kanunu (RV-Altersgrenzenanpassungsgesetz)” emeklilik yaş sınırını 2012 tarihinden itibaren kademeli olarak yükseltmiştir.
Normalde 65 yaşını dolduran ve en az 5 yıl (60 ay) ödenmiş prim günü olanlar emekli aylığına hak kazanabilmektedirler.
Yeni düzenlemeye göre ise 1947 ve öncesi doğumlular için yaş sınırı halen 65’tir. 1947-1963 arasında doğumlular ise kademeli geçişe tabidirler. 1963 sonrasında doğanlar için ise normal emeklilik yaşı 67’dir.
Ancak kanun belirli şartların yerine getirilmesi halinde daha erken emeklilik imkânları da vermekte.
Sigortalıların 35 hizmet yılı ile emeklilik şartları
1949-1963 yılları arasında doğan, kanunda sayılan sigortalılık süreleri nazar alınan ve bunlarla 35 tam hizmet yılını dolduranlara 63 yaşında yaşlılık emekli aylığı bağlanabilmektedir. 1964 ve sonrasında doğanlar 35 yılı doldursalar bile emeklilik yaşları 67’dir.
35 yıl ve 63 yaşında emekli aylığından normal ve tamamlanacak emekli yaşına kalan her ay için yüzde 0,3 oranında kesinti yapılır ve bu kesinti devamlıdır.
Sigortalıların 45 hizmet yılı ile emeklilik şartları
Kural olarak bir işverene bağlı işçi olarak çalışan, çocuk yetiştirme ve/veya bakım sürelerinden dolayı sigortalı olmuş, bunlarla 45 yıl sigortalılık süresi olup 1953 ve öncesi doğumlu olan herkes 63 yaşında emekli olabilir. Bu sigortalılar için emekli aylığından kesinti yapılmaz.
1953-1963 yılları arasında doğanlar ise 45 yıllık sigortalılık sürelerini doldururlarsa kademeli geçiş şartlarına bağlı olarak erken emekli olabilirler. 1964 ve sonra doğanlar ise 45 yılı doldurup ancak 65 yaşında erken emeklilik hakkına sahip olabilirler.
01.01.1952 tarihinden önce doğan kadınların erken emeklilik şartları
01.01.1952 tarihinden önce doğup 60 yaşını dolduran ve 15 yıl sigortalılık süresi ve 40 yaşından sonra 10 yıl sigortalılık süresi olan kadınların erken emeklilik hakları vardır. Erken bağlanan bu emekli maaşlarından 65 yaşı doldurulana kadar belirli oranda kesinti yapılır.
01.01.1952 tarihinden itibaren doğan kadın sigortalılar ise bu haktan faydalanamamaktadır.
İşsizlik ya da yaşlılıkta kısmi zamanlı çalışmadan dolayı emeklilik şartları
63 yaşını doldurup 15 yıl hizmeti olan, 1952’den önce doğanlar; ya 58 yaş 6 ayın dolmasından sonra 52 hafta işsiz olup emekli aylığının başladığı sırada işsiz bulunan ya da „Yaşlılıkta Yarı Zamanlı Çalışma Kanunu- Altersteilzeitgesetz“ gereğince en az 24 takvim ayı yarı zamanlı (Teizeit) çalışan sigortalılar kesintili yaşlılık aylığına hak kazanmaktadırlar.
65 yaşından itibaren ise kesinti yapılmamakta, 1951’den sonra doğanlara da bu hak verilmemektedir.
Ağır engelli (Schwerbehindert) sigortalıların yaştan emeklilik hakkı
Emekliliğimin başlangıcında agır engelli olarak resmen kabul edilmiş ve 35 yıl hizmeti olan sigortalılar yaşlılık aylığına hak kazanmaktadırlar. 01.01.1952 tarihinden itibaren doğan ve kademeli olarak 63-65 yaş aralığında bulunanlardan kesinti yapılmazken, 60-62 yaş aralığında bulunanlardan ise kesinti yapılmaktadır.
Köşe yazımız genel bilgilendirme amaçlı olup bağlayıcılığı yoktur. Konu hakkında soruları olanlar Türkiye avukatı olarak bize değil, Alman Emeklilik Kasasına (Deutsche Rentenversicherung), Alman sosyal güvenlik danışmanlarına (Sozialversicherungsbeistand) veya alanında uzman Alman hukuku avukatlarına müracaat etmeliler.
Yazi https://panorama-news.de sitesinden alinmistir.
